Có một quy luật bất biến trong kinh doanh mà ai cũng thuộc lòng, đó là: Tiền là vua, chứ không phải lợi nhuận! Money is King!

Là chủ doanh nghiệp, nếu bạn đã từng rơi vào tình cảnh doanh thu tăng trưởng nhanh và đều, phân tích báo cáo tài chính thấy có lời nhưng lúc nào cũng trong trạng thái chạy tiền, có lời mà không thấy tiền đâu? Bên cạnh đó, rất nhiều doanh nghiệp than phiền rằng, trong sổ sách, họ luôn thấy mình có lãi nhưng trong két lại chẳng có tiền? Từ chỗ mất kiểm soát dòng tiền, họ đi vào nợ nần, thâm hụt tài chính và kết cục phá sản là tất yếu.

Thật vậy, dòng tiền trong DN được ví như dòng máu trong cơ thể con người. Sự luân chuyển liên tục giữa tiền – hàng – tiền trong DN tạo thành 1 chu trình khép kín giống như sự tuần hoàn máu trong cơ thể. Dòng tiền bị gãy khúc như trái tim có thể ngừng đập bất cứ lúc nào, cơ thể xuất hiện các mảng xơ vữa, cục máu đông, gây tắc nghẽn mạch máu, lưu thông máu bị gián đoạn, dễ gây các cơn đột quỵ. Một số biểu hiện của chứng xơ vữa cục máu đông với DN có thể kể đến như sau:

​Tuy nhiên, số tuyệt đối dòng tiền vào – dòng tiền ra ở đây không phải con số đáng lưu tâm lớn nhất. Cái ta cần quan tâm hơn là Khoảng cách thời gian của chu kỳ luân chuyển vốn, đó mới là yếu tố quan trọng để quản lý dòng tiền. ​

​Chu kỳ kinh doanh xuất phát từ lúc Mua nguyên vật liệu -> Nhập kho -> Xuất kho sản xuất -> nhập kho thành phẩm -> xuất bán -> Thu tiền. Đây chính là độ dài thời gian để vốn luân chuyển từ hình thái tiền tệ qua các giai đoạn sản xuất kinh doanh để về hình thái ban đầu.

Nhìn vào 2 trường hợp trên, thật không khó để nhận ra rằng: ở trường hợp 1 thời gian vận động của vốn lưu động là 90 ngày, trong khi ở trường hợp 2 ta chỉ mất 50 ngày. Thời gian vận động của vốn là 90 ngày đồng nghĩa với việc vốn bị chiếm dụng lớn, lượng vốn lưu động mà DN phải tài trợ càng nhiều để đảm bảo cho hoạt động kinh doanh diễn ra thường xuyên. Một thực tế không thể phủ nhận rằng: chúng ta bán lần lượt từng đơn hàng hoặc các sản phẩm dịch vụ vào các ngày khác nhau của tháng. Do vậy, các khoản phải thu sẽ lần lượt về chứ không phải về ngay 1 lúc đầu tháng nên đòi hỏi các nhà hoạch định tài chính cần rất khéo léo “khéo ăn thì no, khéo co thì ấm“, mới có thể xoay tiền đúng thời điểm cần bởi tốc độ dòng tiền quan trọng hơn giá trị tiền.

Chênh lệch dòng tiền dài hay ngắn là do hành động và chính sách của công ty đối với 03 đối tượng sau và với mỗi đối tượng ta sẽ có ứng xử khác nhau để giảm chênh lệch dòng tiền:

• Với Nhà Cung Cấp: kéo dài/tăng kỳ hạn các khoản phải trả
• Với Quá trình bán hàng: tăng vòng quay hàng tồn kho -> Rút ngắn thời gian hàng hóa ở trong quy trình bán hay đợi bán -> kéo theo kỳ hạn khoản phải thu giảm sẽ làm cho chênh lệch dòng tiền giảm. Biện pháp có thể thực hiện trong trường hợp này là xác định mức tồn kho tối thiểu và thời điểm đặt hàng.
• Với Khách Hàng: rút ngắn/giảm kỳ hạn các khoản phải thu. Biện pháp có thể thực hiện là theo dõi sát lịch thanh toán của khách hàng, cân đối dòng tiền vào và các khoản phải trả Nhà cung cấp.

Với cùng một mức doanh thu và lợi nhuận (kế toán), nhưng với những khoảng chênh lệch dòng tiền dài ngắn khác nhau, dẫn đến những kịch bản khác nhau đối với dòng tiền. Có 03 trường hợp điển hình sau đây:

Chênh lệch dòng tiền càng nhỏ thì tiền vốn càng ít, càng tăng trưởng thì chúng ta càng có nhiều tiền hơn. Chênh lệch dòng tiền nhỏ tương ứng với tình huống:

• Chủ động được nguồn khách hàng để dự báo được doanh thu;
• Có thể kéo dài thời gian thanh toán cho nhà cung cấp;
• Chính sách bán hàng và thanh toán do chúng ta chủ động

Hay:

Trong các công thức trên ta thấy, Doanh thu và giá vốn ảnh hưởng nhất định đến dòng tiền. Doanh thu càng cao thì tỉ lệ Giá vốn/Giá bán (COGS%) càng thấp tức margin lãi gộp càng cao thì càng có lợi về dòng tiền và ngược lại. Từ đó, ta kết luận, cơ cấu sản phẩm có margin cao hay thấp chiếm chủ yếu trong Doanh thu có ảnh hưởng nhất định đến dòng tiền. Bộ phận Kinh doanh khi lên kế hoạch sales plan cần lưu ý.

Nhu cầu VLĐ = Giá trị NVL và lao động bình quân 1 sản phẩm x số lượng sản phẩm x kỳ luân chuyển của vốn.

​Chênh lệch dòng tiền ÂM, có hay không?

Hãy cùng Học Viện Quản Trị BOS phân tích ví dụ sau:

Tại sao chênh lệch dòng tiền ảnh hưởng trực tiếp tới Kết quả kinh doanh?

Chênh lệch dòng tiền càng lớn thì công ty phải trả lãi nhiều cho các khoản tài trợ từ bên ngoài. Vì sao vậy?

​Trên đây, Học Viện Quản Trị BOS đã chia sẻ cùng bạn đọc một khái niệm rất đơn giản nhưng tưởng chừng như rất mới, đó là Chênh lệch dòng tiền “CASHGAP”. Kinh doanh là vận hành dòng tiền, dòng tiền là kinh doanh, các nhà quản lý tài chính hãy hết sức khéo léo rút ngắn khoảng cách dòng tiền bởi chênh lệch dòng tiền càng nhỏ thì vốn lưu động càng ít, càng tăng trưởng chúng ta càng có nhiều tiền hơn.

Rất mong nhận được nhiều ý kiến, bình luận và bổ sung của các độc giả có hiểu biết và kinh nghiệm về vấn đề này.

Để lại email ở phần comment cuối bài. Rất mong nhận được nhiều ý kiến, bình luận và bổ sung của các độc giả có hiểu biết và kinh nghiệm về vấn đề này. Đăng ký để nhận bài viết, biểu mẫu, video miễn phí của Học Viện Quản Trị BOS.

​​Download miễn phí nhiều tài liệu biểu mẫu quản lý DN, tài chính, nhân sự, kế toán thuế & hàng trăm video bài giảng hay về quản trị, tài chính, nhân sự, kế toán, kiểm soát nội bộ dành cho Member…

Tác giả Hà Quỳnh – MBA, CPA – Chủ tịch Học Viện BOS