Ở bài viết Kế toán tập hợp chi phí và tính giá thành (Z) trong Doanh nghiệp!, đã đề cập nguyên tắc hạch toán đối với tài khoản kế toán chi phí và giá thành và phân tích sâu sắc, hướng dẫn tổ chức công tác kế toán giá thành trong doanh nghiệp, kèm theo bảng tổng hợp hầu hết các nghiệp vụ – giao dịch thông dụng trong doanh nghiệp và một số tư vấn ứng dụng.​

Tiếp theo, Học Viện Quản Trị BOS sẽ minh họa cách tính giá thành với các ví dụ cụ thể tại nhiều loại hình Doanh nghiệp cho bạn đọc dễ hình dung và ứng dụng cho phù hợp.

I. Tính giá thành sản xuất tại Công ty sản xuất gạch Tuynel với phương pháp hệ số hoặc tỉ lệ hoặc phân bổ theo thể tích sản phẩm

Đặc điểm: cùng 1 quy trình sản xuất, cùng 1 loại nguyên vật liệu, nhà xưởng, nhân công nhưng tạo ra nhiều loại sản phẩm với kích thước khác nhau.​

Theo đặc thù sản xuất gạch Tuynel, có thể tính giá thành của sản phẩm gạch này theo 1 trong 3 cách sau:

II. Tính giá thành sản xuất tại Công ty sản xuất xe với phương pháp giản đơn

Tập hợp chi phí riêng từng xe, chi phí nào không tập hợp riêng thì phân bổ theo chi phí tập hợp riêng.

Đặc điểm: Mỗi dây chuyền sản xuất là một dòng xe -> chi phí NVL tập hợp riêng từng loại xe, chi phí nhân công và sản xuất chung cuối tháng phân bổ theo chi phí NVL trực tiếp. Đánh giá SPDDCK theo phương pháp NVL trực tiếp vì sản phẩm cấu tạo chủ yếu là bộ linh kiện.

Lưu ý: Chi phí sản xuất chung cố định phải phân bổ theo mức sản xuất công xuất bình thường. Nếu trong kỳ, Công ty sản xuất thấp hơn mức sản xuất công xuất bình thường thì phân bổ vào giá thành theo được phân bổ theo mức sản xuất công xuất bình thường, phần còn lại thì hạch toán vào 632 (Giá vốn hàng bán).

​Chi phí sản xuất chung cố định là chi phí không thay đổi cho dù sản xuất nhiều hay ít sản phẩm (ví dụ như chi phí khấu hao của dây chuyền)

III. Tính giá thành sản xuất tại Công ty sản xuất cửa (cửa đi, cửa chính, cửa sổ, cửa vệ sinh, …) theo đơn đặt hàng.

Đặc điểm: Công ty có 3 tổ sản xuất chính: tổ cửa, tổ rèm, tổ sofa.Mỗi tổ có nhiệm vụ riêng biệt và sản xuất 1 loại sản phẩm khác nhau.

Quy trình sản xuất cửa theo đơn đặt hàng được thực hiện như sau:

IV. Tính giá thành sản xuất tại Công ty vận tải, với phương pháp giản đơn

Đặc điểm: Hoạt động kinh doanh có 2 mảng lớn là vận tải ô tô và đại lý vận tải.

Đối tượng tập hợp chi phí: là hoạt động vận tải (do công ty kinh doanh nhiều lĩnh vực)

1.   Phân loại chi phí sản xuất Để đạt hiệu quả kinh tế cao nhất, Công ty đã thực hiện phân loại chi phí của từng hoạt động dịch vụ trên.

1.1. Chi phí của hoạt động đại lý vận tải bao gồm:

• Cước ô tô, cước đường sắt, cước đường biển
• Bốc xếp, nâng hạ
• Lương, phụ cấp….

Trong hoạt động đại lý vận tải, chi phí phát sinh chủ yếu là chi phí thuê ngoài và thường ổn định do đó để tăng lợi nhuận công ty phải tìm các biện pháp tiết kiệm chi phí hạ giá thành của hoạt động vận tải ô tô.

1.2. Chi phí của hoạt động vận tải ô tô bao gồm:

Trên đây, Học Viện Quản Trị BOS đã đưa ra một số ví dụ tính giá thành sản phẩm tại: công ty sản xuất gạch, sản xuất xe, sản xuất nội thất, vận tải. Bạn đọc vui lòng thực hành ngay tại Doanh nghiệp của mình nhé!